अटल पेन्शन योजना (APY) : 60 वर्षावरील पेन्शन योजना सविस्तर माहिती

१. अटल पेन्शन योजना

60 वर्षावरील पेन्शन योजना : मित्रांनो आजकाल नोकरी मिळणे आणि ती टिकवून ठेवणे खूपच अवघड झाले आहे. कोरोना काळात तर याची प्रचिती सगळ्यांनाच आली आहे. आधीच्या काळात नोकऱ्या उपलब्ध होत्या पण लोक करायला तयार नव्हते आणि आता परिस्थिती किती बदलली आहे आणि बिकट झाली आहे हे सांगायला नकोच. त्यातच नोकरी संपल्यानंतर म्हणजेच रिटायर झाल्यावर पुढे काय ?? हा तर खूपच भेडसावणारा प्रश्न आहे. नोकर वर्गासाठीच नव्हे तर व्यवसाय करणाऱ्यांसाठी, गरीब आणि अल्प भूधारक लोकांसाठी तसेच विना भूधारक लोकांसाठी ही. मग अशा लोकांनी जगण्याचे किंवा उपजीविकेचे साधन म्हणून काय करावे ?? तर याचा विचार केंद्र आणि राज्य सरकारने करून एक योजना आमालात आणली आहे ज्याचा उपयोग विना भूधारक, अल्प भूधारक, गरीब लोकांना होऊ शकतो. मग कोणती आहे ही योजना आणि त्याचे नाव काय ?? तर अत्यंत कमी गुंतवणुकीत आयुष्यभर पेन्शन मिळवून देणारी ही योजना म्हणजे, अटळ पेन्शन योजना.
बघुया सविस्तर माहिती.

ही योजना केंद्र सरकारची असून अल्पावधीतच सर्वाधिक लोकप्रिय झालेली योजना आहे. ही योजना म्हणजे प्रधानमंत्री अटल पेन्शन योजना. आपला वृद्धापकाळ सुखात जावा, मिळकत संपली तरी आयुष्य सुखात जावे यासाठी ही योजना लाभधारकांना मदत करते. या योजनेतंर्गत अल्पबचत करुन तुम्हाला उतार वयात महिन्याचा औषधांचा खर्च भागविता येतो. आतापासूनच या योजनेत जर तुम्ही गुंतवणूक केली तर योजनेतंर्गत तुम्हाला चांगले फायदे मिळू शकतात. ही योजना विविध बँक अथवा पोस्ट कार्यालयातही उपलब्ध आहे. तसेच या योजनेचे अॅप ही उपलब्ध आहे. ज्यामध्ये तुमच्या गुंतवणुकीची अद्ययावत माहिती तुम्हाला मिळते. तुम्हीही भविष्यासाठी अधिक चांगल्या योजनेच्या शोधात असाल तर अटल पेन्शन योजना हा सर्वात उत्तम पर्याय ठरू शकतो. या योजनेत गुंतवणूक केल्यानंतर वयाच्या 60 व्या वर्षानंतर दरमहा 5 हजार रुपये पेन्शन मिळते. केंद्र सरकारच्या या योजनेत देशातील नागरीक मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करत आहेत. या योजनेसाठी देशातील कोणताही नागरिक अर्ज करू शकतो.

अटल पेन्शन योजना (APY) ही असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना पेन्शन कवच प्रदान करण्याच्या उद्देशाने भारत सरकारने सुरू केलेली पेन्शन योजना आहे. ही योजना स्वावलंबन योजना नावाच्या पूर्वीच्या योजनेच्या बदल्यात सुरू करण्यात आली होती. ही योजना समाजातील दुर्बल घटकांना मदत करण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आली होती ज्यामध्ये ते त्यांच्या मासिक पेन्शनसाठी बचत करू शकतात आणि हमी पेन्शन मिळवू शकतात. हे खाजगी क्षेत्रात काम करणार्‍या आणि स्वयंरोजगार असलेल्या व्यक्तींसाठी देखील विस्तारित आहे.

२. अटल पेन्शन योजनेत कोण गुंतवणूक करू शकते? किंवा त्यासाठी आवश्यक असणाऱ्या अटी कोणत्या ??

• अटल पेन्शन योजने अंतर्गत खाते उघडण्यास पात्र होण्यासाठी, व्यक्ती: भारतीय नागरिक असावा.
• वयोमर्यादा १८ ते ४० वर्षांच्या दरम्यान असावी.
• वैध आधार क्रमांक आणि मोबाईल क्रमांक असावा.

• योजना घेणाऱ्या व्यक्तीचे एक वैध बँक खाते असणे आवश्यक आहे.

३. अटल पेन्शन योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?

१. तुमच्याकडे सर्व तपशील मिळाल्यावर जिथे तुमचे बचत खाते आहे तिथल्या बँकेशी किंवा पोस्ट ऑफिस मध्ये संपर्क करून नोंदणी फॉर्म भरा.
२. ज्या व्यक्तींना तंत्रज्ञानावर अधिक विश्वास आहे ते ऑनलाइन मोडद्वारे देखील अटल पेन्शन योजनेमध्ये गुंतवणूक करणे निवडू शकतात. ३. भारतातील सर्व बँकांना अटल पेन्शन योजनेअंतर्गत पेन्शन खाते उघडण्याचा अधिकार देण्यात आला आहे.
५. अटल पेन्शन योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी वर्णनात्मक पायऱ्या आहेत तुमचे खाते असलेल्या बँकेच्या जवळच्या शाखेला भेट द्या.
६. आवश्यक तपशीलांसह अर्जाचा फॉर्म योग्यरित्या भरा. त्यासाठी दोन फोटो,आधार कार्ड आणि तुमचा सक्रिय मोबाईल नंबर द्या.
७. एखाद्या बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवरून देखील अर्ज डाउनलोड करू शकतो आणि नंतर वर नमूद केलेल्या पायाऱ्यांसह पुढे जाऊ शकतो. येथे, किमान गुंतवणुकीची रक्कम पेन्शनच्या रकमेवर आधारित असते जी व्यक्ती नंतर सेवानिवृत्ती मिळवू इच्छित असते.

सरकार समर्थित पेन्शन योजना या पेन्शन योजनेला भारत सरकारचा पाठिंबा आहे आणि पेन्शन फंड रेग्युलेटरी ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया (PFRDA) द्वारे नियंत्रित केले जाते. म्हणून, सरकार त्यांच्या पेन्शनची खात्री देते म्हणून व्यक्तींना नुकसानीचा धोका नाही..

शासनाच्या बाल संगोपन योजनेअंतर्गत प्रति बालक मिळणार आता ठराविक रक्कम. जाणून घ्या सविस्तर माहिती

jan dhan yojana (PM JDY): लाभार्थ्यांना आता या खात्यांमधून थेट लाभ मिळेल. जाणून घ्या नियम व सविस्तर माहिती

४. योजनेचा लाभ घेण्यासाठी वयाची अट काय आहे?

१. अटल पेन्शन योजनेत 18 वर्षे ते 40 वर्षे वयोगटातील कोणताही भारतीय नागरिक सहभागी होऊ शकतो.
२. या योजनेत किमान 20 वर्षे मासिक पैसे जमा करणे बंधनकारक आहे.
प्रत्येक महिन्यात किती योगदान द्यायचे हे लाभार्थ्यांच्या वयावर अवलंबून असते.

५. अटल पेन्शन योजनेचा लाभ कोण घेऊ शकते ??

• किमान 18 वर्षे वयाचा कोणताही भारतीय नागरिक या योजनेत सहभागी होऊ शकतो.
• वयाच्या 18 व्या वर्षी, जास्तीत जास्त 5000 महिन्यांच्या पेन्शन मर्यादेसाठी, त्याला दरमहा 210 रुपये द्यावे लागतील. वयाच्या 25 व्या वर्षी जोडल्यास योगदान दरमहा 376 रुपये, तर 30 वर्षे वय असलेल्यांसाठी 577 रुपये, 35 वर्षांच्या लोकांसाठी 902 रुपये आणि 39 वर्षे वयाच्यांसाठी 1318 रुपये योगदान आहे.
• पती-पत्नी असे संयुक्त खाते उघडता येते. तसेच त्यांना वेगवेगळी खाती ही उघडता येतात. त्यानुसार त्यांना हे योगदान वेगळे द्यावे लागेल.

६. आयकर सूट आणि अटल पेन्शन योजना लाभ :

१. या योजनेची खास वैशिष्ट्ये म्हणजे यामध्ये गुंतवणूक केल्यानंतर गुंतवणूकदारांना प्राप्तीकर खात्याच्या कलम 80 सी अंतर्गत कर सवलत मिळते. २. यात कमीत कमी 1 हजार रुपये आणि जास्तीत जास्त 5 हजार रुपये मासिक पेन्शन मिळू शकते. ग्राहकाचा मृत्यू झाल्यास पेन्शनची रक्कम वारसदाराला देण्यात येते.
३. या योजनेअंतर्गत तुम्हाला किमान 20 वर्षे गुंतवणूक करावी लागेल. पंतप्रधान सुरक्षा विमा योजना
४. पंतप्रधान सुरक्षा विमा योजनेंतर्गत, विमाधारकाला 2 लाख रुपयांचे विमा संरक्षण मिळते. या योजनेत खातेदाराला दरवर्षी 12 हजार रुपये प्रीमियम जमा करावा लागतो.
५. लाभधारकाला विम्याचे दोन लाख रुपयांचे संरक्षण मिळते. या योजनेचा लाभ 18 ते 70 वर्षे वयोगटातील व्यक्ती घेऊ शकते. या योजनेचे दरवर्षी नूतनीकरण करावे लागते.
६. खातेधारकाचा मृत्यू किंवा अपंगत्व आल्यास तुम्हाला 2 लाख रुपयांपर्यंतचे विमा संरक्षण मिळेल.
७. हा विमा १ जून ते ३१ मे पर्यंत वैध असतो.
८. वर्षातून एकदा, व्यक्ती त्यांच्या गुंतवणुकीच्या कालावधीत त्यांच्या पेन्शनची रक्कम वाढवू किंवा कमी करू शकतात.
९. ग्राहकाचा मृत्यू झाल्यास, पती/पत्नीला त्याच्या मृत्यूपर्यंत पेन्शनची रक्कम मिळण्याचा अधिकार आहे. जोडीदाराचा मृत्यू झाल्यास, नॉमिनीला ठेवीदाराने आजपर्यंत जमा केलेले पेन्शनचे पैसे मिळण्यास पात्र आहे.
१०. मुदतपूर्व पैसे काढणे अटल पेन्शन योजनेच्या बाबतीत प्री-मॅच्युअर पैसे काढण्याची सुविधा उपलब्ध नाही. जर ठेवीदाराचा मृत्यू झाला किंवा गंभीर आजार झाला तरच मुदतपूर्व पैसे काढण्याची परवानगी दिली जाते.

७. अटल पेन्शन योजना – दंड आकारणे आणि खंडित करणे नियम काय आहेत?

या योजनेअंतर्गत खाते देखरेखीसाठी व्यक्तींना मासिक सदस्यता शुल्क भरावे लागते. जर ठेवीदाराने नियमित पेमेंट केले नाही तर, बँक सरकारने नमूद केल्याप्रमाणे दंड आकारू शकते.

दंड आकारणी गुंतवणुकीच्या रकमेवर अवलंबून असते, जी खाली दिली आहे: प्रति महिना योगदान रक्कम INR 100 पर्यंत असल्यास दरमहा INR 1 दंड. प्रति महिना योगदान रक्कम INR 101 – INR 500 च्या दरम्यान असल्यास, दरमहा INR 2 दंड. प्रति महिना योगदान रक्कम INR 501 – INR 1,000 च्या दरम्यान असल्यास, दरमहा INR 5 दंड. प्रति महिना योगदान रक्कम INR 1,001 च्या दरम्यान असल्यास दरमहा INR 10 दंड. त्याचप्रमाणे, विनिर्दिष्ट कालावधीत देयके बंद केल्यास, पुढील कारवाई केली जाईल:

6 महिन्यांची देयके असल्यास ठेवीदाराचे खाते गोठवले जाते. 12 महिन्यांची देयके असल्यास ठेवीदाराचे खाते निष्क्रिय केले जाते. 24 महिन्यांची देयके असल्यास ठेवीदाराचे खाते बंद केले जाते.

असंघटित क्षेत्र सक्षम करणे या मुख्य उद्देशाने ही योजना प्रामुख्याने असंघटित क्षेत्रात नोकरी करणाऱ्या व्यक्तींच्या आर्थिक चिंता दूर करण्याच्या सुरू करण्यात आली होती. ज्यामुळे त्यांना त्यांच्या नंतरच्या काळात आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र बनता येते.

तर वृद्धापकाळ सुखकर घालवण्यासाठी या योजनेचा जरूर लाभ घ्यावा.

=============

प्रिय वाचकहो, उत्तम बोधकथा/moral stories in marathi, प्रेम कथा, रहस्य कथा, कथामालिका, भारतातील संस्कृतीचे विविध पैलू, पर्यटन, खाद्यसंस्कृती, फॅशन, पॅरेंटिंग, लाईफस्टाईल ब्लॉग्स वाचायचे असतील तर रीतभातमराठीला नक्की भेट द्या.